ເຈົ້າຮູ້ຈັກ ຄວາມໝາຍຂອງ Cyberbullying ດີແລ້ວ ຫຼື ຍັງ?
ເຈົ້າຮູ້ຈັກ ຄວາມໝາຍຂອງ Cyberbullying ດີແລ້ວ ຫຼື ຍັງ?
“ມີມື້ໃດບໍ່? ທີ່ເຈົ້າບໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ?”
ໃນປັດຈຸບັນນີ້, ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ແມ່ນໄດ້ເຂົ້າມາ ມີບົດບາດໃນການດຳລົງຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງຄົນເຮົາຫຼາຍຂຶ້ນ, ຄົນລາວຈໍານວນຫຼາຍແມ່ນມີໂທລະສັບມືຖືສະມາດໂຟນ (Smartphone) ແລະ ມີບັນຊີໃນການນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ເປັນຂອງຕົນເອງ ເຊັ່ນ: Facebook ທີ່ຄົນລາວນິຍົມໃຊ້ກັນຢ່າງແຜ່ຫຼາຍ, ແນ່ນອນ ສື່ສັງຄົມອອນລາຍເປັນຊ່ອງທາງ ໃນການຕິດຕໍ່ສື່ສານທີ່ສະດວກສະບາຍ, ການຕິດຕາມຂ່າວສານບ້ານເມືອງທີ່ວ່ອງໄວທັນໃຈ, ການສົ່ງຕໍ່ຂໍ້ມູນຕ່າງໆກໍ່ສະດວກ ແລະ ງ່າຍດາຍ ແຕ່ຜູ້ນຳໃຊ້ຕ້ອງຮູ້ວ່າ ການນຳໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ແມ່ນຄ້າຍຄືກັບການນຳໃຊ້ ມີດສອງຄົມ ເຮົາຄວນນຳໃຊ້ຢ່າງມີສະຕິ ແລະ ລະມັດລະວັງເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຕົກເປັນເຫຍື່ອ ຂອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຫຼອກລວງ ຈາກກຸ່ມຄົນບໍ່ດີ ທີ່ຫວັງຜົນປະໂຫຍດຈາກເຮົາ, ເຮົາຈະຮູ້ໄດ້ແນວໃດວ່າສິ່ງທີ່ເຮົາເຫັນ ແລະ ໄດ້ຮັບມານັ້ນ ເປັນເລື່ອງແທ້ ຫຼື ບໍ່? ເພື່ອບໍ່ສົ່ງຜົນຮ້າຍກັບມາຫາໂຕເຮົາເອງ ຊຶ່ງໜຶ່ງໃນບັນຫາດັ່ງກ່າວກໍ່ຄືເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying.
ໃນບົດຄວາມນີ້ຈະອະທິບາຍກ່ຽວກັບຄວາມໝາຍ, ຄວາມເປັນມາ, ປະເພດ ແລະ ລວມທັງວິທີການຮັບມືກັບສິ່ງທີ່ເອີ້ນວ່າ Cyberbullying. ນອກຈາກນີ້, ໃນທ້າຍບົດຄວາມ ຈະມີຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ Cyberbullying ແລະ ກົດໝາຍທີ່ຂ້ອງກັບ Cyberbullying ຂອງ ສປປ ລາວ. ສະນັ້ນ, ເຮົາມາສຶກສາ ແລະ ເຂົ້າໃຈກັບຄໍາວ່າ Cyberbullying ຮ່ວມກັນໃຫ້ດີຂຶ້ນ.
ຫຼາຍຄົນ ຫຼາຍຄວາມຄິດ ແລະ ນິໃສ ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ສະນັ້ນ ທຸກຄົນລ້ວນແຕ່ມີດ້ານດີ ແລະ ດ້ານບໍ່ດີ ຢູ່ນຳກັນ ຊຶ່ງໃນເມື່ອກ່ອນ ດ້ານບໍ່ດີ ອາດຈະສະແດງອອກ ໃຫ້ເຫັນເປັນການທໍາຮ້າຍຜູ້ອື່ນ ເຮັດໃຫ້ຜູອື່ນເສຍໃຈ ຫຼື ເຈັບໂຕ ເຊັ່ນ: ການເວົ້າຈາບໍ່ດີຕໍ່ໜ້າຜູ້ອື່ນ, ການທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍ ແລະ ອື່ນໆ ໃນພາສາອັງກິດເອີ້ນວ່າ “Bullying”, ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າ ໃນຍຸກປັດຈຸບັນເຮົາມີສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ທີ່ມີອິດທິພົນຕໍ່ຄົນໃນສັງຄົມຢ່າງມະຫາສານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການກໍ່ກວນນັ້ນປ່ຽນແປງມາເປັນການກໍ່ກວນທາງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ຫຼື ໃນພາສາອັງກິດເອີ້ນວ່າ “Cyberbullying”.
Cyberbullying ແມ່ນຫຍັງ ?
Cyberbullying (ການກໍ່ກວນ ຫຼື ປັ່ນປ່ວນ ໃນໂລກອອນລາຍ) ແມ່ນການບັງຄັບຂົ່ມຂູ່, ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ, ຕົວຍົວະຜູ້ອື່ນ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອື່ນມີຄວາມບໍ່ສະບາຍໃຈ ຜ່ານທາງໂລກອອນລາຍ ລວມມີ ການນຳໃຊ້ຄໍາເວົ້າແບບສຽດສີ, ປ້ອຍດ່າ, ກ່າວຫາ, ຕໍ່ວ່າຜູ້ອື່ນໂດຍເປັນການກໍ່ກວນທີ່ເຈາະຈົງບຸກຄົນເປົ້າໝາຍ ແລະ ມີແນວໂນ້ມ ວ່າຈະເປັນການກະທໍາທີ່ຕໍ່ເນື່ອງ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ພຽງຄັ້ງດຽວ ຊຶ່ງການກະທຳນີ້ ຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ເປັນປະຈໍາຫຼາຍກວ່າການກໍ່ກວນທົ່ວໄປ ເພາະໃນໂລກອອນລາຍນັ້ນ ຜູ້ກະທໍາຈະບໍ່ໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບເປົ້າໝາຍໂດຍກົງ ແລະ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ຕະຫຼອດ 24 ຊົ່ວໂມງ (ເພາະເປັນການກະທໍາຜ່ານອິນເຕີເນັດ) ໃນມຸມມອງຂອງຜູ້ກະທຳອາດຈະຄິດວ່າມັນມ່ວນ ແຕ່ໃນທາງກັບກັນຂອງຜູ້ຖືກກະທໍາ (ເຫຍື່ອ) ເຂົາບໍ່ໄດ້ຖືກກະທໍາພຽງແຕ່ຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ ມັນອາດຈະຝັງເລິກ ວົນວຽນຢູ່ໃນໃຈຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕະຫຼອດເວລາ ເພາະໃນໂລກອອນລາຍ ຂ່າວສານນັ້ນແຜ່ກະຈາຍໄປຢ່າງວ່ອງໄວ.
ວີດີໂອນີ້ຈະສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າຄົນເຮົາສາມາດຖືກຍ້ອງ ແລະ ຖືກຕໍານິໄດ້ ທັງທີ່ເປັນຄົນດຽວກັນ
ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ຜູ້ອ່ານ ໄດ້ເຫັນຮູບພາບຢ່າງຊັດເຈນວ່າ Cyberbullying ເປັນເລື່ອງທີ່ໃກ້ໆໂຕເຮົາ ຊຶ່ງມັນເປັນເລື່ອງທີ່ທຸກຄົນຄວນລະມັດລະວັງ ເພາະຂະນະທີ່ເຈົ້າກໍາລັງອ່ານບົດຄວາມນີ້ ກໍ່ມີຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຈາກ Cyberbullying ອີກຫຼາຍຄົນໃນທົ່ວໂລກ ທາງເຮົາເລີຍຢາກໃຫ້ຜູ້ອ່ານໄດ້ລອງອ່ານ/ຕິດຕາມ ເລື່ອງລາວທີ່ກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານ 02 ຫົວຂໍ້ ດັ່ງນີ້:
- Cyberbullying ຜ່ານຮູບເງົາ;
- Case Study ກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານເລື່ອງຈິງທີ່ເກີດຂຶ້ນ.
Cyberbullying ຜ່ານຮູບເງົາ
ຫຼາຍຄົນອາດຈະມັກເບິ່ງຮູບເງົາເປັນປົກກະຕິຢູ່ແລ້ວ ແລະ ຖ້າເຮົາຢາກເຂົ້າໃຈ ສິ່ງໃດສິ່ງໜຶ່ງ ຫຼື ຢາກຮຽນຮູ້ທີ່ຈະຝຶກຝົນສິ່ງຕ່າງໆ ຮູບເງົາກໍ່ເປັນທາງເລືອກໜຶ່ງທີ່ສາມາດຕອບໂຈດຄວາມຕ້ອງການຂອງເຮົາໄດ້. ສະນັ້ນ, ການຖ່າຍຖອດເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານທາງຮູບເງົາ ກໍ່ເປັນວິທີໜຶ່ງທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເຈົ້າເຂົ້າໃຈເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບ Cyberbullying ໄດ້ດີຂຶ້ນ, ໃນຮູບເງົາຈະສະແດງໃຫ້ເຫັນການແຜ່ກະຈາຍຂອງຂ່າວລື ທີ່ມີຄວາມວ່ອງໄວຫຼາຍກ່ວາທີ່ເຮົາຈະຄາດຄິດ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາກັບມາຄິດທົບທວນສິ່ງຕ່າງໆຂອງຮູບເງົາເລື່ອງນັ້ນຄື່ນໃໝ່ ວ່າມັນເປັນເລື່ອງທີ່ເຮົາຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່.
ສໍາລັບຮູບເງົາຕົວຢ່າງ ທີ່ຢາກໃຫ້ລອງເບິ່ງມີຄື:
- 13 Reasons Why (2017)
- Audrie & Daisy (2016)
- Cyberbully (2015)
- Disconnect (2013)
Case Study ຈາກເລື່ອງຈິງ
ໃນຫົວຂໍ້ນີ້ຈະເຜີຍແຜ່ເລື່ອງລາວຂອງຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying ແລະ ເປີດເຜີຍໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຮ້າຍແຮງຂອງ Cyberbullying ຊຶ່ງແຕ່ລະຄົນ ກໍ່ຈະມີວິທີການຮັບມືທີ່ແຕກຕ່າງກັນອອກໄປ ບາງຄົນທີ່ມີວຸດທິພາວະພຽງພໍ ຫຼື ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອທີ່ດີຈາກບຸກຄົນອ້ອມຂ້າງ ກໍ່ຈະສາມາດຜ່ານພົ້ນຊ່ວງເວລາອັນຊົ່ວຮ້າຍຂອງພວກເຂົາໄດ້ ແຕ່ກໍ່ໂຊກຮ້າຍທີ່ບາງຄົນນັ້ນ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບທີ່ຮ້າຍແຮງຈົນຕ້ອງເຖິງແກ່ “ຊີວິດ” ໂດຍຈະຂໍນໍາສະເໜີ 2 ເລື່ອງ ຈາກຕ່າງປະເທດ:
Megan Taylor Meier
ເປັນເດັກນ້ອຍຜູ້ຍິງ ປະເທດ ສະຫາລັດ ອາເມລິກາ ອາຍຸ 13 ປີ ນາງເປັນເດັກທີ່ຕິດສື່ສັງຄົມຫຼາຍ, ສື່ສັງຄົມອອນລາຍທີ່ນາງຫຼິ້ນເປັນປະຈຳຄື MySpace ມື້ໜຶ່ງນາງໄດ້ຕອບຮັບຄຳຂໍເປັນໝູ່ຈາກ Josh Evans ທີ່ແອບອ້າງວ່າເປັນເດັກຜູ້ຊາຍອາຍຸ 16 ປີ ຊຶ່ງ Tina Meier ແມ່ຂອງ Megan ກໍ່ໄດ້ຖາມລູກວ່າຮູ້ຈັກ Josh ບໍ ນາງກໍຕອບວ່າບໍ່
Josh ບອກວ່າເກີດທີ່ Florida ແຕ່ຫາກໍ່ຍ້າຍມາເມືອງ O’Fallon ເມືອງດຽວກັບທີ່ Megan ອາໃສຢູ່ ແລ້ວ Megan ກໍ່ຕິດຕໍ່ກັບ Josh ຢູ່ຕະຫຼອດມາ ແຕ່ກໍ່ເກີດເລື່ອງທີ່ບໍ່ຄາດຄິດຂຶ້ນ ນັ້ນກໍ່ຄືນາງໄດ້ຜູກຄໍຕາຍໃນຕູ້ເສື້ອຜ້າໃນ 3 ອາທິດກ່ອນຈະຮອດມື້ຄົບຮອບວັນເກີດ 14 ປີ ຂອງນາງ
ເມື່ອເຂົ້າໄປເບິ່ງໃນບັນຊີ MySpace ກໍ່ພົບວ່າ ກ່ອນທີ່ Megan ຈະຕັດສິນໃຈຂ້າໂຕຕາຍ ມີຂໍ້ຄວາມສຸດທ້າຍສົ່ງມາຈາກ Josh ວ່າ “Everybody in O’Fallon knows how you are. You are a bad person and everybody hates you. Have a shitty rest of your life. The world would be a better place without you.” (“ທຸກໆ ຄົນໃນ O’Fallon ຮູ້ນິໄສມຶງດີ ມຶງມັນອີ່ຊົ່ວ ໃຜໆກໍ່ຊັງໜ້າມຶງ ຂໍໃຫ້ຊີວິດທີ່ເຫຼືອຂອງມຶງມີແຕ່ຄວາມຊວຍ ໂລກຄືຈະດີກວ່ານີ້ຖ້າບໍ່ມີຄົນຄືມຶງຢູ່”)
ສຸດທ້າຍເລື່ອງນີ້ກໍ່ຖືກເປີດເຜີຍວ່າ Josh Evans ເປັນບັນຊີປອມ ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນມາໂດຍແມ່ຂອງໝູ່ຮ່ວມຫ້ອງຮຽນ Megan ໂດຍນາງບອກວ່າທີ່ເຮັດໄປຍ້ອນຈະຫຼອກຫາຂໍ້ມູນຂອງ Megan ໄປກໍ່ກວນຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ ໃນພາຍຫຼັງ.
ເລື່ອງເປັນຕາຫົດຫູ່ຂອງ Megan ເຮັດໃຫ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໄປທົ່ວອາເມລິກາ. ຈາກນັ້ນ, ໄດ້ມີການຈັດຕັ້ງ Megan Meier Foundation (ມູນນິທິ Megan) ຂຶ້ນມາ ຫາກໃຜສົນໃຈ ສາມາດເຂົ້າໄປເບິ່ງໄດ້ທີ່: https://www.meganmeierfoundation.org/
Monica Lewinsky
ສຳລັບຄົນຕໍ່ໄປນີ້ຈະເປັນເລື່ອງຂອງຄົົນທີ່ອາຍຸຫຼາຍທີ່ສຸດ ແລະ ເປັນເລື່ອງທີ່ໂດ່ງດັງທີ່ສຸດ ນັ້ນຄື Monica Lewinsky ຍິງສາວ ຈາກສະຫາລັດ ອາເມລິກາ ອາຍຸ 44 ປີ ທີ່ຖືກຈັບໄດ້ວ່າລາວໄປມີຄວາມສຳພັນກັບອະດີດປະທານາທິບໍດີ Bill Clinton ໃນປີ 1998 (ຊຶ່ງໃນຕອນນັ້ນນາງອາຍຸ 22 ປີ) ເຮັດໃຫ້ Bill Clinton ຕ້ອງຖືກຟ້ອງຖອດຖອນອອກຈາກຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີ
ຊ່ວງນັ້ນເປັນຊ່ວງທີ່ອິນເຕີເນັດໄດ້ເຂົ້າມາມີບົດບາດພໍດີ ຂ່າວຂອງນາງໄດ້ຖືກເຜີຍແຜ່ໄປຢ່າງວ່ອງໄວຍ້ອນອິນເຕີເນັດ ອຳນາດຂອງອິນເຕີເນັດເຮັດໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າຂ່າວທີ່ໄດ້ລົງອິນເຕີເນັດໄປແລ້ວຈະມີອາຍຸເປັນນິລັນດອນທັນທີນັບຕັ້ງແຕ່ຕອນທີ່ລົງ
ຈາກສິ່ງເຫຼົ່ານັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ນາງຖືກຄົນທົ່ວປະເທດປ້ອຍດ່າ ເຮັດໃຫ້ນາງເກັບໂຕງຽບຢູ່ໃນບ້ານເປັນເວລາເຖິງ 20 ປີ ຈົນປີ 2015 ນາງກໍໄດ້ອອກມາເວົ້າ ໃນ TED Talks ໂດຍນາງແນະນຳຕົວວ່ານາງຄື Patience Zero (ຄົນປ່ວຍຄົນທໍາອິດ) ຂອງການເສຍຊື່ສຽງຕໍ່ໜ້າສັງຄົມໃນລະດັບວົງກວ້າງ ນາງບອກວ່າໂລກເຮົາທຸກມື້ນີ້ມີວັດທະນະທຳໃໝ່ກຳເນີດຂຶ້ນມາ ນັ້ນຄື “Culture of humiliation (ວັດທະນະທຳຂອງການດູຖູກ ປະຈານ)” ຂ່າວທຸກມື້ນີ້ທີ່ມັກມີເນື້ອຫາກ່ຽວກັບເລື່ອງບໍ່ດີ ເລື່ອງໜ້າອາຍຂອງຄົນອື່ນ ເພາະຂ່າວປະເພດນີ້ຂຽນງ່າຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄົນເບິ່ງຫຼາຍ. ນອກຈາກນີ້ນາງຍັງໄດ້ສະເໜີແນວທາງທີ່ຈະມາແກ້ບັນຫາໂລກຂອງເຮົາໃນປັດຈຸບັນ.
The price of shame ໂດຍ Monica Lewinsky
“ໃນອາເມລິກາ ມີຄົນຂ້າຕົວຕາຍເນື່ອງຈາກຖືກກໍ່ກວນທາງໂລກອອນລາຍ (Cyberbullying) ໃນປີໜຶ່ງຫຼາຍເຖິງ 4,500 ຄົນ”
Danielle Mansutti-Youtuber
ທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນກໍ່ຄື ຕົວຢ່າງເລື່ອງຈິງ ຂອງການກໍ່ກວນທາງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ Cyberbullying ຊຶ່ງຈະເຫັນໄດ້ວ່າມີຫຼາກຫຼາຍວິທີ ທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້ ແລະ ຍັງມີອີກຫຼາຍເລື່ອງລາວທີ່ເຮົາບໍ່ໄດ້ນໍາສະເໜີ.
ການກໍ່ກວນແບບໃດ ຈຶ່ງແມ່ນ Cyberbullying ?
ການກໍ່ກວນກັນໃນໂລກອອນລາຍມີໄດ້ຫຼາຍວິທີ ໂດຍຫຼັກໆ ແລ້ວຈະສາມາດຈຳແນກໄດ້ 6 ຮູບແບບ ດັ່ງນີ້:
1. ການໂຈມຕີ ຂູ່ທໍາຮ້າຍ ຫຼື ໃຊ້ຄຳເວົ້າທີ່ບໍ່ສຸພາບ
ການໂພສດ່າ, ຂົ່ມຂູ່, ໃຊ້ຄຳເວົ້າທີ່ຮຸນແຮງ ບໍ່ສຸພາບ ບໍ່ວ່າຈະເປັນທາງຂໍ້ຄວາມສ່ວນຕັວ ຫຼື ໂພສທີ່ໜ້າສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງຜູ້ຖືກກະທຳ ເຊັ່ນ: ຂູ່ວ່າຈະມາທໍາຮ້າຍ ເຖິງຜູ້ກະທຳຈະຍງບໍ່ໄດ້ມາທໍາຮ້າຍແທ້ໆ ແຕ່ເປັນພຽງການຂົ່ມຂູ່ດ້ວຍຂໍ້ຄວາມ ກໍ່ຖືວ່າຕົກຢູ່ໃນກໍລະນີ Cyberbullying.
2. ການຄຸກຄາມທາງເພດແບບອອນລາຍ
ການເວົ້າຈາຄຸກຄາມທາງເພດຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ສາມາດພົບເຫັນໄດ້ທົ່ວໄປ ໂດຍສະເພາະທາງໄລຟ໌ (Live) ເຟສບຸກ ຫຼື ຕາມໂພສຕ່າງໆ ກໍ່ຈະມີຂໍ້ຄວາມທີ່ເຂົ້າຂ່າຍຄຸກຄາມທາງເພດຢູ່ເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ. ນອກຈາກນີ້, ການສົ່ງຂໍ້ມູນທີ່ມີເນື້ອຫາ ອະນາຈານໂດຍທີ່ຜູ້ຮັບບໍ່ໄດ້ຕ້ອງການ ຫຼື ການເອົາຮູບໄປຕັດຕໍ່ໃນທາງລາມົກ ກໍ່ຖືວ່າເປັນ Cyberbullying ຢ່າງໜຶ່ງໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ.
3. ການແອບອ້າງເປັນຜູ້ອື່ນ
ກໍລະນີນີ້ ຜູ້ກະທຳຈະແອບອ້າງໃຊ້ບັນຊີຂອງເຫຍື່ອ ແລ້ວນຳບັນຊີນັ້ນໄປໂພສຂໍ້ຄວາມບໍ່ສຸພາບ ຄລິບວິດີໂອທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ຫຼື ກະທຳການຕ່າງໆ ທີ່ເກີດຜົນເສຍຫາຍຕໍ່ເຈົ້າຂອງບັນຊີຕົວຈິງ ໃຜເຄີຍເຫັນໝູ່ລ໋ອກອິນ (Login) ບັນຊີເຟສບຸກຖິ້ມໄວ້ ແລ້ວເຮົາເຂົ້າໄປສວມຮອຍໂພສຂໍ້ຄວາມ ຫຼື ເຮັດສິ່ງຕ່າງໆ ທີ່ໝູ່ບໍ່ໄດ້ເຕັມໃຈໃຫ້ເຮັດ ກໍ່ຄວນຈະຫຍຸດເຮັດທັນທີ.
4. ການແບັກເມ (Blackmail)
ການແບັກເມ (Blackmail) ຄືການນໍາເອົາຄວາມລັບຂອງຜູ້ອື່ນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຮູບແບບຮູບພາບ, ວີດີໂອ, ຫຼື ສຽງ ມາເຜີຍແຜ່ລົງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ເກີດການແຊຣ໌ (Share) ຕໍ່ໆໄປໃນວົງກວ້າງ ຫຼື ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ ເຊັ່ນ: ຕັດຕໍ່ຮູບພາບຂອງເຫຍື່ອ ແລ້ວນໍາມາໂພສປະຈານ.
5. ການຫລອກລວງ
ມີທັງການຫຼອກລວງໃຫ້ເຫຍື່ອຫຼົງເຊື່ອ ນັດພົບນອກສະຖານທີ່ ເພື່ອຈະເຮັດສິ່ງທີ່ບໍ່ດີ ຫຼື ການຫຼອກລວງໃຫ້ຜູ້ເສຍຫາຍໂອນເງິນໄປໃຫ້ດ້ວຍວິທີການຕ່າງໆ ພົບເຫັນໄດ້ເລື້ອຍໆຕາມການຊື້-ຂາຍເຄື່ອງໃນເຟສບຸກ.
6. ການສ້າງກຸ່ມໃນໂຊຊຽນເພື່ອໂຈມຕີໂດຍສະເພາະ
ເຫັນໄດ້ຊັດເຈນຄືການຕັ້ງເພສ (Page) ຂຶ້ນມາ ເພື່ອໂຈມຕີບຸກຄົນທີ່ເປັນເປົ້າໝາຍ ຈັບຜິດທຸກການກະທຳຂອງເຂົາເຈົ້າ ໂພສຂໍ້ຄວາມເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມກຽດຊັງເປົ້າໝາຍ ເປັນຕົ້ນ.
ທີ່ມາ: https://health.kapook.com/view150050.html
ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ Cyberbullying ບໍ່ໄດ້ຈຳກັດຕາຍຕົວວ່າ ຈະເປັນການກໍ່ກວນແບບໃດ ເພາະໃນບາງກໍລະນີກໍ່ຕົກຢູ່ໃນຫຼາຍແບບ ໃນຄະດີດຽວກັນ.
ວິທີຮັບມືກັບ Cyberbullying
- ຢ່າເກັບເລື່ອງ ໄວ້ຄົນດຽວ ເພາະຈະເປັນການກົດດັນຕົວເອງ;
- ບັນທຶກຫຼັກຖານໄວ້ຮ້ອງຟ້ອງ (ອ່ານລາຍລະອຽດເພີ່ມເຕີມ ທີ່ຫົວຂໍ້ກົດໝາຍດ້ານລຸ່ມ);
- ຖ້າຖືກຄຸກຄາມເຖິງຂັ້ນຮ້າຍແຮງກໍ່ອາດຈະຕ້ອງປ່ຽນເບີໂທລະສັບ, ອີເມວ ແລະ ທີ່ຢູ່;
- ເມື່ອຖືກປ້ອຍດ່າແບບບໍ່ມີເຫດຜົນ ກໍ່ບໍ່ຄວນໄປສົນໃຈ ເພາະບໍ່ມີເຫດຜົນທີ່ເຮົາຈະຕ້ອງໄປໂຕ້ຖຽງກັບເຂົາເຈົ້າ ເຖິງແມ່ນຈະລົມກັນຕໍ່ ກໍ່ບໍ່ຮູ້ເລື່ອງຢູ່ດີ ເພາະເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີເຫດຜົນ;
- ຫ້າມສົ່ງຮູບ ຫຼື ຂໍ້ມູນສຳຄັນ ລົງເທິງອິນເຕີເນັດ ເຖິງແມ່ນວ່າຈະສົ່ງແບບສ່ວນຕົວກໍ່ຕາມ ຕ້ອງຄິດໄວ້ສະເໝີວ່າຮູບພວກນີ້ມີໂອກາດທີ່ຈະຖືກເຜີຍແຜ່ໄດ້.
ກົດຫມາຍກ່ຽວກັບ Cyberbullying
ສຳລັບກົດຫມາຍກ່ຽວກັບ Cyberbullying ໃນປະເທດລາວຍັງບໍ່ມີກົດໝາຍທີ່ເຈາະຈົງສະເພາະເລື່ອງນີ້ ຄືກັບຕ່າງປະເທດ ແຕ່ຈະມີກົດໝາຍທີ່ສາມາດນໍາເອົາມາໃຊ້ໄດ້ເຊັ່ນກັນຄື ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍ ການຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນອາຊະຍາກໍາທາງລະບົບຄອມພິວເຕີ ທີ່ລະບຸໃນ ພາກທີ II ພຶດຕິກໍາທີ່ເປັນອາຊະຍາກໍາທາງລະບົບຄອມພິວເຕີ, ມາດຕາ 11 ການຕັດຕໍ່ເນື້ອໃນ, ຮູບ, ພາບເຄື່ອນໄຫວ, ສຽງ ແລະ ວີດີໂອ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ, ມາດຕາ 13 ການສ້າງຄວາມເສັຍຫາຍຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍ, ມາດຕາ 14 ການເຜີຍແຜ່ສິ່ງລາມົກຜ່ານລະບົບຄອມພິວເຕີ ແລະ ມາດຕາ 16 ການປອມແປງຂໍ້ມູນຄອມພິວເຕີ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີມາດຕະການລົງໂທດ ຊຶ່ງຢູ່ໃນ ພາກທີ VIII ມາດຕະການຕໍ່ຜູ່ມີຜົນງານ ແລະ ມາດຕະການຕໍ່ລະເມີດ, ມາດຕາ 62 ມາດຕະການທາງອາຍາ ໂດຍມີການລົງໂທດຕໍ່ຜູ້ກະທໍາຜິດດັ່ງນີ້:
ສະຫຼຸບ
ສໍາລັບຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying ບໍ່ແມ່ນວ່າຈະຕ້ອງຈົບຊີວິດດ້ວຍການ “ຂ້າຕົວຕາຍ” ທຸກຄົນ ບາງຄົນທີ່ເຂັ້ມແຂງ ໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງຈາກຄົນອ້ອມຂ້າງທີ່ດີ ກໍ່ສາມາດຜ່ານຊ່ວງເວລາທີ່ບໍ່ດີນັ້ນ ມາໄດ້ (ຊຶ່ງມີໂອກາດໜ້ອຍຫຼາຍ).
ໃນ ສປປ ລາວ ເປົ້າໝາຍຜູ້ທີ່ຖືກກໍ່ກວນໃນໂລກອອນລາຍ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນເດັກ ແລະ ໄວໜຸ່ມ ຊຶ່ງລັດຖະບານກໍ່ມີ ຄະນະກໍາມະການແຫ່ງຊາດ ເພື່ອຄວາມກ້າວໜ້າຂອງແມ່ຍິງ ແລະ ແມ່-ເດັກ ທີ່ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ສິດທິ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ ຂອງແມ່ ແລະ ເດັກໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ຊຶ່ງໄດ້ມີການເຄື່ອນໄຫວ ສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ກໍ່ຄືໂລກອອນລາຍ ໃຫ້ມີປະໂຫຍດ ແລະ ໄປໃນທາງທີ່ສ້າງສັນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ທັງຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອເອງທີ່ຈະຕ້ອງເຂັ້ມແຂງ ແລະ ບຸກຄົນອ້ອມຂ້າງ ກໍ່ຕ້ອງເຝົ້າສັງເກດຄົນອ້ອມຂ້າງ ແລະ ຄອຍໃຫ້ຄໍາປຶກສາ, ເປັນກໍາລັງໃຈ ໃຫ້ຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອ ສາມາດຜ່ານພົ້ນເຫດການອັນຊົ່ວຮ້າຍນັ້ນໃຫ້ໄດ້.
ເອກະສານອ້າງອີງ:
Porher 31 August 2020 5939 reads
Print
ເຈົ້າຮູ້ຈັກ ຄວາມໝາຍຂອງ Cyberbullying ດີແລ້ວ ຫຼື ຍັງ?
“ມີມື້ໃດບໍ່? ທີ່ເຈົ້າບໍ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ?”
ໃນປັດຈຸບັນນີ້, ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ແມ່ນໄດ້ເຂົ້າມາ ມີບົດບາດໃນການດຳລົງຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງຄົນເຮົາຫຼາຍຂຶ້ນ, ຄົນລາວຈໍານວນຫຼາຍແມ່ນມີໂທລະສັບມືຖືສະມາດໂຟນ (Smartphone) ແລະ ມີບັນຊີໃນການນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ເປັນຂອງຕົນເອງ ເຊັ່ນ: Facebook ທີ່ຄົນລາວນິຍົມໃຊ້ກັນຢ່າງແຜ່ຫຼາຍ, ແນ່ນອນ ສື່ສັງຄົມອອນລາຍເປັນຊ່ອງທາງ ໃນການຕິດຕໍ່ສື່ສານທີ່ສະດວກສະບາຍ, ການຕິດຕາມຂ່າວສານບ້ານເມືອງທີ່ວ່ອງໄວທັນໃຈ, ການສົ່ງຕໍ່ຂໍ້ມູນຕ່າງໆກໍ່ສະດວກ ແລະ ງ່າຍດາຍ ແຕ່ຜູ້ນຳໃຊ້ຕ້ອງຮູ້ວ່າ ການນຳໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ແມ່ນຄ້າຍຄືກັບການນຳໃຊ້ ມີດສອງຄົມ ເຮົາຄວນນຳໃຊ້ຢ່າງມີສະຕິ ແລະ ລະມັດລະວັງເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຕົກເປັນເຫຍື່ອ ຂອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຫຼອກລວງ ຈາກກຸ່ມຄົນບໍ່ດີ ທີ່ຫວັງຜົນປະໂຫຍດຈາກເຮົາ, ເຮົາຈະຮູ້ໄດ້ແນວໃດວ່າສິ່ງທີ່ເຮົາເຫັນ ແລະ ໄດ້ຮັບມານັ້ນ ເປັນເລື່ອງແທ້ ຫຼື ບໍ່? ເພື່ອບໍ່ສົ່ງຜົນຮ້າຍກັບມາຫາໂຕເຮົາເອງ ຊຶ່ງໜຶ່ງໃນບັນຫາດັ່ງກ່າວກໍ່ຄືເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying.
ໃນບົດຄວາມນີ້ຈະອະທິບາຍກ່ຽວກັບຄວາມໝາຍ, ຄວາມເປັນມາ, ປະເພດ ແລະ ລວມທັງວິທີການຮັບມືກັບສິ່ງທີ່ເອີ້ນວ່າ Cyberbullying. ນອກຈາກນີ້, ໃນທ້າຍບົດຄວາມ ຈະມີຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ Cyberbullying ແລະ ກົດໝາຍທີ່ຂ້ອງກັບ Cyberbullying ຂອງ ສປປ ລາວ. ສະນັ້ນ, ເຮົາມາສຶກສາ ແລະ ເຂົ້າໃຈກັບຄໍາວ່າ Cyberbullying ຮ່ວມກັນໃຫ້ດີຂຶ້ນ.
ຫຼາຍຄົນ ຫຼາຍຄວາມຄິດ ແລະ ນິໃສ ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ສະນັ້ນ ທຸກຄົນລ້ວນແຕ່ມີດ້ານດີ ແລະ ດ້ານບໍ່ດີ ຢູ່ນຳກັນ ຊຶ່ງໃນເມື່ອກ່ອນ ດ້ານບໍ່ດີ ອາດຈະສະແດງອອກ ໃຫ້ເຫັນເປັນການທໍາຮ້າຍຜູ້ອື່ນ ເຮັດໃຫ້ຜູອື່ນເສຍໃຈ ຫຼື ເຈັບໂຕ ເຊັ່ນ: ການເວົ້າຈາບໍ່ດີຕໍ່ໜ້າຜູ້ອື່ນ, ການທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍ ແລະ ອື່ນໆ ໃນພາສາອັງກິດເອີ້ນວ່າ “Bullying”, ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າ ໃນຍຸກປັດຈຸບັນເຮົາມີສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ທີ່ມີອິດທິພົນຕໍ່ຄົນໃນສັງຄົມຢ່າງມະຫາສານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການກໍ່ກວນນັ້ນປ່ຽນແປງມາເປັນການກໍ່ກວນທາງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ຫຼື ໃນພາສາອັງກິດເອີ້ນວ່າ “Cyberbullying”.
Cyberbullying ແມ່ນຫຍັງ ?
Cyberbullying (ການກໍ່ກວນ ຫຼື ປັ່ນປ່ວນ ໃນໂລກອອນລາຍ) ແມ່ນການບັງຄັບຂົ່ມຂູ່, ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ, ຕົວຍົວະຜູ້ອື່ນ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອື່ນມີຄວາມບໍ່ສະບາຍໃຈ ຜ່ານທາງໂລກອອນລາຍ ລວມມີ ການນຳໃຊ້ຄໍາເວົ້າແບບສຽດສີ, ປ້ອຍດ່າ, ກ່າວຫາ, ຕໍ່ວ່າຜູ້ອື່ນໂດຍເປັນການກໍ່ກວນທີ່ເຈາະຈົງບຸກຄົນເປົ້າໝາຍ ແລະ ມີແນວໂນ້ມ ວ່າຈະເປັນການກະທໍາທີ່ຕໍ່ເນື່ອງ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ພຽງຄັ້ງດຽວ ຊຶ່ງການກະທຳນີ້ ຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ເປັນປະຈໍາຫຼາຍກວ່າການກໍ່ກວນທົ່ວໄປ ເພາະໃນໂລກອອນລາຍນັ້ນ ຜູ້ກະທໍາຈະບໍ່ໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບເປົ້າໝາຍໂດຍກົງ ແລະ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ຕະຫຼອດ 24 ຊົ່ວໂມງ (ເພາະເປັນການກະທໍາຜ່ານອິນເຕີເນັດ) ໃນມຸມມອງຂອງຜູ້ກະທຳອາດຈະຄິດວ່າມັນມ່ວນ ແຕ່ໃນທາງກັບກັນຂອງຜູ້ຖືກກະທໍາ (ເຫຍື່ອ) ເຂົາບໍ່ໄດ້ຖືກກະທໍາພຽງແຕ່ຄັ້ງດຽວເທົ່ານັ້ນ ມັນອາດຈະຝັງເລິກ ວົນວຽນຢູ່ໃນໃຈຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕະຫຼອດເວລາ ເພາະໃນໂລກອອນລາຍ ຂ່າວສານນັ້ນແຜ່ກະຈາຍໄປຢ່າງວ່ອງໄວ.
ວີດີໂອນີ້ຈະສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າຄົນເຮົາສາມາດຖືກຍ້ອງ ແລະ ຖືກຕໍານິໄດ້ ທັງທີ່ເປັນຄົນດຽວກັນ
ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ຜູ້ອ່ານ ໄດ້ເຫັນຮູບພາບຢ່າງຊັດເຈນວ່າ Cyberbullying ເປັນເລື່ອງທີ່ໃກ້ໆໂຕເຮົາ ຊຶ່ງມັນເປັນເລື່ອງທີ່ທຸກຄົນຄວນລະມັດລະວັງ ເພາະຂະນະທີ່ເຈົ້າກໍາລັງອ່ານບົດຄວາມນີ້ ກໍ່ມີຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຈາກ Cyberbullying ອີກຫຼາຍຄົນໃນທົ່ວໂລກ ທາງເຮົາເລີຍຢາກໃຫ້ຜູ້ອ່ານໄດ້ລອງອ່ານ/ຕິດຕາມ ເລື່ອງລາວທີ່ກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານ 02 ຫົວຂໍ້ ດັ່ງນີ້:
- Cyberbullying ຜ່ານຮູບເງົາ;
- Case Study ກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານເລື່ອງຈິງທີ່ເກີດຂຶ້ນ.
Cyberbullying ຜ່ານຮູບເງົາ
ຫຼາຍຄົນອາດຈະມັກເບິ່ງຮູບເງົາເປັນປົກກະຕິຢູ່ແລ້ວ ແລະ ຖ້າເຮົາຢາກເຂົ້າໃຈ ສິ່ງໃດສິ່ງໜຶ່ງ ຫຼື ຢາກຮຽນຮູ້ທີ່ຈະຝຶກຝົນສິ່ງຕ່າງໆ ຮູບເງົາກໍ່ເປັນທາງເລືອກໜຶ່ງທີ່ສາມາດຕອບໂຈດຄວາມຕ້ອງການຂອງເຮົາໄດ້. ສະນັ້ນ, ການຖ່າຍຖອດເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບ Cyberbullying ຜ່ານທາງຮູບເງົາ ກໍ່ເປັນວິທີໜຶ່ງທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເຈົ້າເຂົ້າໃຈເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບ Cyberbullying ໄດ້ດີຂຶ້ນ, ໃນຮູບເງົາຈະສະແດງໃຫ້ເຫັນການແຜ່ກະຈາຍຂອງຂ່າວລື ທີ່ມີຄວາມວ່ອງໄວຫຼາຍກ່ວາທີ່ເຮົາຈະຄາດຄິດ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາກັບມາຄິດທົບທວນສິ່ງຕ່າງໆຂອງຮູບເງົາເລື່ອງນັ້ນຄື່ນໃໝ່ ວ່າມັນເປັນເລື່ອງທີ່ເຮົາຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່.
ສໍາລັບຮູບເງົາຕົວຢ່າງ ທີ່ຢາກໃຫ້ລອງເບິ່ງມີຄື:
- 13 Reasons Why (2017)
- Audrie & Daisy (2016)
- Cyberbully (2015)
- Disconnect (2013)
Case Study ຈາກເລື່ອງຈິງ
ໃນຫົວຂໍ້ນີ້ຈະເຜີຍແຜ່ເລື່ອງລາວຂອງຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying ແລະ ເປີດເຜີຍໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຮ້າຍແຮງຂອງ Cyberbullying ຊຶ່ງແຕ່ລະຄົນ ກໍ່ຈະມີວິທີການຮັບມືທີ່ແຕກຕ່າງກັນອອກໄປ ບາງຄົນທີ່ມີວຸດທິພາວະພຽງພໍ ຫຼື ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອທີ່ດີຈາກບຸກຄົນອ້ອມຂ້າງ ກໍ່ຈະສາມາດຜ່ານພົ້ນຊ່ວງເວລາອັນຊົ່ວຮ້າຍຂອງພວກເຂົາໄດ້ ແຕ່ກໍ່ໂຊກຮ້າຍທີ່ບາງຄົນນັ້ນ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບທີ່ຮ້າຍແຮງຈົນຕ້ອງເຖິງແກ່ “ຊີວິດ” ໂດຍຈະຂໍນໍາສະເໜີ 2 ເລື່ອງ ຈາກຕ່າງປະເທດ:
Megan Taylor Meier
ເປັນເດັກນ້ອຍຜູ້ຍິງ ປະເທດ ສະຫາລັດ ອາເມລິກາ ອາຍຸ 13 ປີ ນາງເປັນເດັກທີ່ຕິດສື່ສັງຄົມຫຼາຍ, ສື່ສັງຄົມອອນລາຍທີ່ນາງຫຼິ້ນເປັນປະຈຳຄື MySpace ມື້ໜຶ່ງນາງໄດ້ຕອບຮັບຄຳຂໍເປັນໝູ່ຈາກ Josh Evans ທີ່ແອບອ້າງວ່າເປັນເດັກຜູ້ຊາຍອາຍຸ 16 ປີ ຊຶ່ງ Tina Meier ແມ່ຂອງ Megan ກໍ່ໄດ້ຖາມລູກວ່າຮູ້ຈັກ Josh ບໍ ນາງກໍຕອບວ່າບໍ່
Josh ບອກວ່າເກີດທີ່ Florida ແຕ່ຫາກໍ່ຍ້າຍມາເມືອງ O’Fallon ເມືອງດຽວກັບທີ່ Megan ອາໃສຢູ່ ແລ້ວ Megan ກໍ່ຕິດຕໍ່ກັບ Josh ຢູ່ຕະຫຼອດມາ ແຕ່ກໍ່ເກີດເລື່ອງທີ່ບໍ່ຄາດຄິດຂຶ້ນ ນັ້ນກໍ່ຄືນາງໄດ້ຜູກຄໍຕາຍໃນຕູ້ເສື້ອຜ້າໃນ 3 ອາທິດກ່ອນຈະຮອດມື້ຄົບຮອບວັນເກີດ 14 ປີ ຂອງນາງ
ເມື່ອເຂົ້າໄປເບິ່ງໃນບັນຊີ MySpace ກໍ່ພົບວ່າ ກ່ອນທີ່ Megan ຈະຕັດສິນໃຈຂ້າໂຕຕາຍ ມີຂໍ້ຄວາມສຸດທ້າຍສົ່ງມາຈາກ Josh ວ່າ “Everybody in O’Fallon knows how you are. You are a bad person and everybody hates you. Have a shitty rest of your life. The world would be a better place without you.” (“ທຸກໆ ຄົນໃນ O’Fallon ຮູ້ນິໄສມຶງດີ ມຶງມັນອີ່ຊົ່ວ ໃຜໆກໍ່ຊັງໜ້າມຶງ ຂໍໃຫ້ຊີວິດທີ່ເຫຼືອຂອງມຶງມີແຕ່ຄວາມຊວຍ ໂລກຄືຈະດີກວ່ານີ້ຖ້າບໍ່ມີຄົນຄືມຶງຢູ່”)
ສຸດທ້າຍເລື່ອງນີ້ກໍ່ຖືກເປີດເຜີຍວ່າ Josh Evans ເປັນບັນຊີປອມ ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນມາໂດຍແມ່ຂອງໝູ່ຮ່ວມຫ້ອງຮຽນ Megan ໂດຍນາງບອກວ່າທີ່ເຮັດໄປຍ້ອນຈະຫຼອກຫາຂໍ້ມູນຂອງ Megan ໄປກໍ່ກວນຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ ໃນພາຍຫຼັງ.
ເລື່ອງເປັນຕາຫົດຫູ່ຂອງ Megan ເຮັດໃຫ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໄປທົ່ວອາເມລິກາ. ຈາກນັ້ນ, ໄດ້ມີການຈັດຕັ້ງ Megan Meier Foundation (ມູນນິທິ Megan) ຂຶ້ນມາ ຫາກໃຜສົນໃຈ ສາມາດເຂົ້າໄປເບິ່ງໄດ້ທີ່: https://www.meganmeierfoundation.org/
Monica Lewinsky
ສຳລັບຄົນຕໍ່ໄປນີ້ຈະເປັນເລື່ອງຂອງຄົົນທີ່ອາຍຸຫຼາຍທີ່ສຸດ ແລະ ເປັນເລື່ອງທີ່ໂດ່ງດັງທີ່ສຸດ ນັ້ນຄື Monica Lewinsky ຍິງສາວ ຈາກສະຫາລັດ ອາເມລິກາ ອາຍຸ 44 ປີ ທີ່ຖືກຈັບໄດ້ວ່າລາວໄປມີຄວາມສຳພັນກັບອະດີດປະທານາທິບໍດີ Bill Clinton ໃນປີ 1998 (ຊຶ່ງໃນຕອນນັ້ນນາງອາຍຸ 22 ປີ) ເຮັດໃຫ້ Bill Clinton ຕ້ອງຖືກຟ້ອງຖອດຖອນອອກຈາກຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີ
ຊ່ວງນັ້ນເປັນຊ່ວງທີ່ອິນເຕີເນັດໄດ້ເຂົ້າມາມີບົດບາດພໍດີ ຂ່າວຂອງນາງໄດ້ຖືກເຜີຍແຜ່ໄປຢ່າງວ່ອງໄວຍ້ອນອິນເຕີເນັດ ອຳນາດຂອງອິນເຕີເນັດເຮັດໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າຂ່າວທີ່ໄດ້ລົງອິນເຕີເນັດໄປແລ້ວຈະມີອາຍຸເປັນນິລັນດອນທັນທີນັບຕັ້ງແຕ່ຕອນທີ່ລົງ
ຈາກສິ່ງເຫຼົ່ານັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ນາງຖືກຄົນທົ່ວປະເທດປ້ອຍດ່າ ເຮັດໃຫ້ນາງເກັບໂຕງຽບຢູ່ໃນບ້ານເປັນເວລາເຖິງ 20 ປີ ຈົນປີ 2015 ນາງກໍໄດ້ອອກມາເວົ້າ ໃນ TED Talks ໂດຍນາງແນະນຳຕົວວ່ານາງຄື Patience Zero (ຄົນປ່ວຍຄົນທໍາອິດ) ຂອງການເສຍຊື່ສຽງຕໍ່ໜ້າສັງຄົມໃນລະດັບວົງກວ້າງ ນາງບອກວ່າໂລກເຮົາທຸກມື້ນີ້ມີວັດທະນະທຳໃໝ່ກຳເນີດຂຶ້ນມາ ນັ້ນຄື “Culture of humiliation (ວັດທະນະທຳຂອງການດູຖູກ ປະຈານ)” ຂ່າວທຸກມື້ນີ້ທີ່ມັກມີເນື້ອຫາກ່ຽວກັບເລື່ອງບໍ່ດີ ເລື່ອງໜ້າອາຍຂອງຄົນອື່ນ ເພາະຂ່າວປະເພດນີ້ຂຽນງ່າຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄົນເບິ່ງຫຼາຍ. ນອກຈາກນີ້ນາງຍັງໄດ້ສະເໜີແນວທາງທີ່ຈະມາແກ້ບັນຫາໂລກຂອງເຮົາໃນປັດຈຸບັນ.
The price of shame ໂດຍ Monica Lewinsky
“ໃນອາເມລິກາ ມີຄົນຂ້າຕົວຕາຍເນື່ອງຈາກຖືກກໍ່ກວນທາງໂລກອອນລາຍ (Cyberbullying) ໃນປີໜຶ່ງຫຼາຍເຖິງ 4,500 ຄົນ”
Danielle Mansutti-Youtuber
ທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນກໍ່ຄື ຕົວຢ່າງເລື່ອງຈິງ ຂອງການກໍ່ກວນທາງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ Cyberbullying ຊຶ່ງຈະເຫັນໄດ້ວ່າມີຫຼາກຫຼາຍວິທີ ທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້ ແລະ ຍັງມີອີກຫຼາຍເລື່ອງລາວທີ່ເຮົາບໍ່ໄດ້ນໍາສະເໜີ.
ການກໍ່ກວນແບບໃດ ຈຶ່ງແມ່ນ Cyberbullying ?
ການກໍ່ກວນກັນໃນໂລກອອນລາຍມີໄດ້ຫຼາຍວິທີ ໂດຍຫຼັກໆ ແລ້ວຈະສາມາດຈຳແນກໄດ້ 6 ຮູບແບບ ດັ່ງນີ້:
1. ການໂຈມຕີ ຂູ່ທໍາຮ້າຍ ຫຼື ໃຊ້ຄຳເວົ້າທີ່ບໍ່ສຸພາບ
ການໂພສດ່າ, ຂົ່ມຂູ່, ໃຊ້ຄຳເວົ້າທີ່ຮຸນແຮງ ບໍ່ສຸພາບ ບໍ່ວ່າຈະເປັນທາງຂໍ້ຄວາມສ່ວນຕັວ ຫຼື ໂພສທີ່ໜ້າສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງຜູ້ຖືກກະທຳ ເຊັ່ນ: ຂູ່ວ່າຈະມາທໍາຮ້າຍ ເຖິງຜູ້ກະທຳຈະຍງບໍ່ໄດ້ມາທໍາຮ້າຍແທ້ໆ ແຕ່ເປັນພຽງການຂົ່ມຂູ່ດ້ວຍຂໍ້ຄວາມ ກໍ່ຖືວ່າຕົກຢູ່ໃນກໍລະນີ Cyberbullying.
2. ການຄຸກຄາມທາງເພດແບບອອນລາຍ
ການເວົ້າຈາຄຸກຄາມທາງເພດຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ສາມາດພົບເຫັນໄດ້ທົ່ວໄປ ໂດຍສະເພາະທາງໄລຟ໌ (Live) ເຟສບຸກ ຫຼື ຕາມໂພສຕ່າງໆ ກໍ່ຈະມີຂໍ້ຄວາມທີ່ເຂົ້າຂ່າຍຄຸກຄາມທາງເພດຢູ່ເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ. ນອກຈາກນີ້, ການສົ່ງຂໍ້ມູນທີ່ມີເນື້ອຫາ ອະນາຈານໂດຍທີ່ຜູ້ຮັບບໍ່ໄດ້ຕ້ອງການ ຫຼື ການເອົາຮູບໄປຕັດຕໍ່ໃນທາງລາມົກ ກໍ່ຖືວ່າເປັນ Cyberbullying ຢ່າງໜຶ່ງໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ.
3. ການແອບອ້າງເປັນຜູ້ອື່ນ
ກໍລະນີນີ້ ຜູ້ກະທຳຈະແອບອ້າງໃຊ້ບັນຊີຂອງເຫຍື່ອ ແລ້ວນຳບັນຊີນັ້ນໄປໂພສຂໍ້ຄວາມບໍ່ສຸພາບ ຄລິບວິດີໂອທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ຫຼື ກະທຳການຕ່າງໆ ທີ່ເກີດຜົນເສຍຫາຍຕໍ່ເຈົ້າຂອງບັນຊີຕົວຈິງ ໃຜເຄີຍເຫັນໝູ່ລ໋ອກອິນ (Login) ບັນຊີເຟສບຸກຖິ້ມໄວ້ ແລ້ວເຮົາເຂົ້າໄປສວມຮອຍໂພສຂໍ້ຄວາມ ຫຼື ເຮັດສິ່ງຕ່າງໆ ທີ່ໝູ່ບໍ່ໄດ້ເຕັມໃຈໃຫ້ເຮັດ ກໍ່ຄວນຈະຫຍຸດເຮັດທັນທີ.
4. ການແບັກເມ (Blackmail)
ການແບັກເມ (Blackmail) ຄືການນໍາເອົາຄວາມລັບຂອງຜູ້ອື່ນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຮູບແບບຮູບພາບ, ວີດີໂອ, ຫຼື ສຽງ ມາເຜີຍແຜ່ລົງສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ເກີດການແຊຣ໌ (Share) ຕໍ່ໆໄປໃນວົງກວ້າງ ຫຼື ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ ເຊັ່ນ: ຕັດຕໍ່ຮູບພາບຂອງເຫຍື່ອ ແລ້ວນໍາມາໂພສປະຈານ.
5. ການຫລອກລວງ
ມີທັງການຫຼອກລວງໃຫ້ເຫຍື່ອຫຼົງເຊື່ອ ນັດພົບນອກສະຖານທີ່ ເພື່ອຈະເຮັດສິ່ງທີ່ບໍ່ດີ ຫຼື ການຫຼອກລວງໃຫ້ຜູ້ເສຍຫາຍໂອນເງິນໄປໃຫ້ດ້ວຍວິທີການຕ່າງໆ ພົບເຫັນໄດ້ເລື້ອຍໆຕາມການຊື້-ຂາຍເຄື່ອງໃນເຟສບຸກ.
6. ການສ້າງກຸ່ມໃນໂຊຊຽນເພື່ອໂຈມຕີໂດຍສະເພາະ
ເຫັນໄດ້ຊັດເຈນຄືການຕັ້ງເພສ (Page) ຂຶ້ນມາ ເພື່ອໂຈມຕີບຸກຄົນທີ່ເປັນເປົ້າໝາຍ ຈັບຜິດທຸກການກະທຳຂອງເຂົາເຈົ້າ ໂພສຂໍ້ຄວາມເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມກຽດຊັງເປົ້າໝາຍ ເປັນຕົ້ນ.
ທີ່ມາ: https://health.kapook.com/view150050.html
ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ Cyberbullying ບໍ່ໄດ້ຈຳກັດຕາຍຕົວວ່າ ຈະເປັນການກໍ່ກວນແບບໃດ ເພາະໃນບາງກໍລະນີກໍ່ຕົກຢູ່ໃນຫຼາຍແບບ ໃນຄະດີດຽວກັນ.
ວິທີຮັບມືກັບ Cyberbullying
- ຢ່າເກັບເລື່ອງ ໄວ້ຄົນດຽວ ເພາະຈະເປັນການກົດດັນຕົວເອງ;
- ບັນທຶກຫຼັກຖານໄວ້ຮ້ອງຟ້ອງ (ອ່ານລາຍລະອຽດເພີ່ມເຕີມ ທີ່ຫົວຂໍ້ກົດໝາຍດ້ານລຸ່ມ);
- ຖ້າຖືກຄຸກຄາມເຖິງຂັ້ນຮ້າຍແຮງກໍ່ອາດຈະຕ້ອງປ່ຽນເບີໂທລະສັບ, ອີເມວ ແລະ ທີ່ຢູ່;
- ເມື່ອຖືກປ້ອຍດ່າແບບບໍ່ມີເຫດຜົນ ກໍ່ບໍ່ຄວນໄປສົນໃຈ ເພາະບໍ່ມີເຫດຜົນທີ່ເຮົາຈະຕ້ອງໄປໂຕ້ຖຽງກັບເຂົາເຈົ້າ ເຖິງແມ່ນຈະລົມກັນຕໍ່ ກໍ່ບໍ່ຮູ້ເລື່ອງຢູ່ດີ ເພາະເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີເຫດຜົນ;
- ຫ້າມສົ່ງຮູບ ຫຼື ຂໍ້ມູນສຳຄັນ ລົງເທິງອິນເຕີເນັດ ເຖິງແມ່ນວ່າຈະສົ່ງແບບສ່ວນຕົວກໍ່ຕາມ ຕ້ອງຄິດໄວ້ສະເໝີວ່າຮູບພວກນີ້ມີໂອກາດທີ່ຈະຖືກເຜີຍແຜ່ໄດ້.
ກົດຫມາຍກ່ຽວກັບ Cyberbullying
ສຳລັບກົດຫມາຍກ່ຽວກັບ Cyberbullying ໃນປະເທດລາວຍັງບໍ່ມີກົດໝາຍທີ່ເຈາະຈົງສະເພາະເລື່ອງນີ້ ຄືກັບຕ່າງປະເທດ ແຕ່ຈະມີກົດໝາຍທີ່ສາມາດນໍາເອົາມາໃຊ້ໄດ້ເຊັ່ນກັນຄື ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍ ການຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນອາຊະຍາກໍາທາງລະບົບຄອມພິວເຕີ ທີ່ລະບຸໃນ ພາກທີ II ພຶດຕິກໍາທີ່ເປັນອາຊະຍາກໍາທາງລະບົບຄອມພິວເຕີ, ມາດຕາ 11 ການຕັດຕໍ່ເນື້ອໃນ, ຮູບ, ພາບເຄື່ອນໄຫວ, ສຽງ ແລະ ວີດີໂອ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ, ມາດຕາ 13 ການສ້າງຄວາມເສັຍຫາຍຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍ, ມາດຕາ 14 ການເຜີຍແຜ່ສິ່ງລາມົກຜ່ານລະບົບຄອມພິວເຕີ ແລະ ມາດຕາ 16 ການປອມແປງຂໍ້ມູນຄອມພິວເຕີ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີມາດຕະການລົງໂທດ ຊຶ່ງຢູ່ໃນ ພາກທີ VIII ມາດຕະການຕໍ່ຜູ່ມີຜົນງານ ແລະ ມາດຕະການຕໍ່ລະເມີດ, ມາດຕາ 62 ມາດຕະການທາງອາຍາ ໂດຍມີການລົງໂທດຕໍ່ຜູ້ກະທໍາຜິດດັ່ງນີ້:
ສະຫຼຸບ
ສໍາລັບຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງ Cyberbullying ບໍ່ແມ່ນວ່າຈະຕ້ອງຈົບຊີວິດດ້ວຍການ “ຂ້າຕົວຕາຍ” ທຸກຄົນ ບາງຄົນທີ່ເຂັ້ມແຂງ ໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງຈາກຄົນອ້ອມຂ້າງທີ່ດີ ກໍ່ສາມາດຜ່ານຊ່ວງເວລາທີ່ບໍ່ດີນັ້ນ ມາໄດ້ (ຊຶ່ງມີໂອກາດໜ້ອຍຫຼາຍ).
ໃນ ສປປ ລາວ ເປົ້າໝາຍຜູ້ທີ່ຖືກກໍ່ກວນໃນໂລກອອນລາຍ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນເດັກ ແລະ ໄວໜຸ່ມ ຊຶ່ງລັດຖະບານກໍ່ມີ ຄະນະກໍາມະການແຫ່ງຊາດ ເພື່ອຄວາມກ້າວໜ້າຂອງແມ່ຍິງ ແລະ ແມ່-ເດັກ ທີ່ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ສິດທິ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ ຂອງແມ່ ແລະ ເດັກໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ຊຶ່ງໄດ້ມີການເຄື່ອນໄຫວ ສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ກໍ່ຄືໂລກອອນລາຍ ໃຫ້ມີປະໂຫຍດ ແລະ ໄປໃນທາງທີ່ສ້າງສັນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ທັງຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອເອງທີ່ຈະຕ້ອງເຂັ້ມແຂງ ແລະ ບຸກຄົນອ້ອມຂ້າງ ກໍ່ຕ້ອງເຝົ້າສັງເກດຄົນອ້ອມຂ້າງ ແລະ ຄອຍໃຫ້ຄໍາປຶກສາ, ເປັນກໍາລັງໃຈ ໃຫ້ຜູ້ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອ ສາມາດຜ່ານພົ້ນເຫດການອັນຊົ່ວຮ້າຍນັ້ນໃຫ້ໄດ້.
ເອກະສານອ້າງອີງ:
